Dilyn Gyrfa neu wneud profiad gwaith yn sefydliadau’r Undeb Ewropeaidd – mwy na 80 o fyfyrwyr Prifysgol Aberystwyth yn cymryd rhan

Postiwyd gan Lillian Stevenson, Rheolwr Gwasanaethau Academaidd a Llyfrgellydd y Gyfraith

Gwahoddodd Tîm Swyddfa Polisi UE Llywodraeth Cymru Marco Odello o’r Ganolfan Astudiaethau Cyfreithiol Ewropeaidd a Rhyngwladol (Adran y Gyfraith a Throseddeg) a Lillian Stevenson, ar ran Canolfan Dogfennau Ewropeaidd Prifysgol Aberystwyth, i gynnal digwyddiad Gyrfaoedd yr UE yn Llyfrgell Thomas Parry ar 18 Tachwedd 2014.

Daeth mwy na phedwar ugain o fyfyrwyr o wahanol adrannau yn y brifysgol i’r digwyddiad i glywed mwy am y trefniadau ar gyfer sicrhau swyddi a chyfleoedd hyfforddi yn sefydliadau’r UE, ac i glywed gan bobl sy’n gweithio i’r UE, neu sydd wedi gweithio yno.

Bu tri siaradwr yn sôn am y cylch recriwtio a’u profiadau personol eu hunain o wneud cais i sefydliadau’r UE a gweithio ynddyn nhw. Yn ôl y siaradwyr, mae gan sefydliadau’r UE ddiddordeb mewn myfyrwyr o bob disgyblaeth. Y siaradwyr oedd :

• Victoria Joseph, Llysgennad Gyrfaoedd yr UE, Prifysgol  Aberystwyth 2014-2015
• Charles Whitmore, Llysgennad Swyddfa Dewis Staff Ewropeaidd ym Mhrifysgol CaerdyddEuropean  
• Thomas Fillis, Rheolwr Rhanbarthol Ewrop, Asia a Gogledd America yn Fforwm Byd-eang ‘Women in Parliaments’, cyn-fyfyriwr o Brifysgol Aberystwyth

Roedd hi’n ddiddorol clywed Thomas Fillis, cyn-fyfyriwr o Brifysgol Aberystwyth yn sôn am ei waith yn yr UE ac yn gyffrous i weld bod gan gynifer o fyfyrwyr Aberystwyth ddiddordeb mewn gyrfa yn yr UE yn y dyfodol. Rhesymolwyd y trefniadau ymgeisio ac annog y rheiny a oedd yn bresennol i ystyried gwneud cais am yrfa yn yr UE.

  

Gobeithiwn mai hwn fydd y cyntaf o lawer o ddigwyddiadau tebyg a fydd yn tynnu sylw at y gefnogaeth sydd ar gael i fyfyrwyr PA ac yn eu helpu i ddilyn gyrfa yn yr UE. Mae penodi llysgennad o blith myfyrwyr Aberystwyth yn amlygu’r pwysigrwydd y mae Tîm Polisi UE Llywodraeth Cymru yn ei osod ar hybu’r UE fel gyrfa i’r dyfodol i fyfyrwyr Prifysgol Aberystwyth. Roedd y Llyfrgell yn falch o dderbyn y gwahoddiad i gydweithio â’r fenter hon.

Mae’n amser i ychwanegu eich rhestrau darllen i Aspire!

I drefnu prynu llyfrau ar gyfer Semester Dau, os gwelwch yn dda ychwanegwch restrau darllen eich modiwl i'r gwasanaeth ar-lein newydd Rhestrau Darllen Aspire.

Cynhelir hyfforddiant ar Aspire ar gyfer staff pob adran, ond os nad ydych wedi galluu mynychu sesiwn neu ond angen ychydig o help i ddechrau arni, cysylltwch â'r Gwasanaethau Academaidd acastaff@aber.ac.uk 01970621896

Rydym yn hapus i ymweld â chi yn eich adran ar adeg sy’n gyfleus i chi neu drefnu hyfforddiant ychwanegol ar gyfer grwpiau.

Gellir dod o hyd i ddeunyddiau hyfforddiant ar eich cyflymder eich hun yma (taflenni cymorth, fideos, cyflwyniad a Chwestiynau Cyffredin).

Mae'n rhaid ychwanegu rhestrau darllen ar gyfer Semester 2 at Aspire erbyn diwedd y tymor er mwyn sicrhau digon o amser i brynu llyfrau a deunyddiau dysgu eraill.

Am fwy o wybodaeth am Aspire, ewch i'r dudalen Rhestrau Darllen a darganfod manteision Aspire ar gyfer myfyrwyr a staff.

Gyrfaoedd yn Ewrop – hysbysiad am ddigwyddiad

A ydych chi'n fyfyriwr israddedig neu ôl-raddedig sydd â diddordeb mewn gyrfa gyffrous a fydd yn eich herio chi yn ogystal â'ch galluogi chi i ddatblygu a dysgu mewn amgylchedd amlddiwylliannol? Neu ddiddordeb mewn cael profiad gwaith o'r radd flaenaf mewn sefydliad yn Ewrop?

Os felly, mae'n bosibl mai chi yw'r person perffaith ar gyfer sefydliadau'r Undeb Ewropeaidd! Yn groes i'r gred, nid dim ond cyfreithwyr, ieithyddion ac economegwyr y mae'r sefydliadau hyn yn eu cyflogi! Maen nhw'n chwilio am fyfyrwyr o bob disgyblaeth.

Ar ben hynny, does dim digon o ymgeiswyr addas yn ceisio am swyddi yn y sefydliadau hyn, felly mae croeso mawr ichi yn y digwyddiad hwn.

Dewch, hyd yn oed os nad oes gennych chi'r sgiliau iaith gorau yn y byd! Mae'n bosibl mai chi yw’r union berson rydyn ni’n chwilio amdano! Bydd y digwyddiad hwn o ddiddordeb i fyfyrwyr sydd newydd ddechrau eu cyrsiau gradd ac sydd efallai am ddechrau paratoi'n gynnar am yrfa. Bydd o ddiddordeb hefyd i fyfyrwyr sydd ymhellach ymlaen yn eu hastudiaethau ac sydd efallai am wybod sut i fynd ati i gael gyrfa Ewropeaidd a chlywed gan bobl sydd wedi cael profiad yn y maes.

Siaradwyr:
Charles Whitmore, Llysgennad y Swyddfa Dethol Personél Ewropeaidd (EPSO) i Brifysgol Caerdydd
Cyn-fyfyriwr/wyr o Brifysgolion Cymru sydd wedi cael cyfnod o hyfforddiant yn DG REGIO yn y Comisiwn

Testun: Ceisio gyrfa neu brofiad gwaith o fewn sefydliadau'r Undeb Ewropeaidd

Dyddiad: Dydd Mawrth 18 Tachwedd
Amser: 3:30pm tan 5:30pm
Venue: Llyfrgell Thomas Parry, Canolfan Llanbadarn

Os oes gennych unrhyw ymholiadau, cysylltwch ag un o'r canlynol:
Dr Marco Odello: mmo@aber.ac.uk
Lillian Stevenson: lis@aber.ac.uk
Charles Whitmore: eucareers.cardiffuniversity@gmail.com

Os hoffech chi fynychu, cofrestrwch drwy e-bostio: correspondence.european@wales.gsi.gov.uk

‘Mynediad i Hart Collection (Law) & Human Rights Law Collection ebooks (Bloomsbury)

Mae gan Brifysgol Aberystwyth fynediad i Hart Collection a Human Rights Law Collection drwy Bloomsbury. Mae Hart Collection yn gasgliad digidol o tua 100 o lyfrau gan gynnwys International Law and Child Soldiers a The Law and Practice of Piracy at Sea.  Casgliad o 40 o lyfrau digidol yw Human Rights Law Collection, gan gynnwys teitlau megis Current Problems in the Protection of Human Rights a Freedom of Artistic Expression: Essays on Culture and Legal Censure.

Gallwch gael mynediad i'r platfform yn uniongyrchol ar:

https://www.bloomsburycollections.com/search?newSearch&browse&product=hartPublishing2014

https://www.bloomsburycollections.com/search?newSearch&browse&product=humanRightsLaw 

Bydd y prawf yn dod i ben ar 30 o Dachwedd 2014.

Wythnos Mynediad Agored Ryngwladol, 20-26 Hydref 2014

Bydd yr Wythnos Mynediad Agored Ryngwladol (20-26 Hydref 2014) yn rhoi’r cyfle i’r gymuned academaidd ac ymchwil ddysgu mwy am fanteision posibl Mynediad Agored –
mynediad am ddim, ar-lein i ganlyniadau ymchwil ysgolheigaidd, a’r hawl i ddefnyddio ac ailddefnyddio’r canlyniadau hynny.

Mae gan Fynediad Agored y grym i drawsnewid y ffordd y mae ymchwil ac ymchwiliadau gwyddonol yn cael eu cyflawni, gan fod noddwyr ymchwil a
Chynghorau Cyllido fel ei gilydd wedi lansio polisïau Mynediad Agored yn ddiweddar.

Nid yw gweithredu Mynediad heb ei broblemau, fodd bynnag. Mae gweithgor Mynediad Agored Prifysgol Aberystwyth, sef cydweithredu rhwng y Gwasanaethau
Gwybodaeth a’r Adran Ymchwil, Busnes ac Arloesi, yn gwahodd academyddion ac ymchwilwyr Prifysgol Aberystwyth i gyfres o ddigwyddiadau yn ystod yr wythnos
Mynediad Agored. Ymhlith y digwyddiadau fydd:

• Sesiwn Holi ac Ateb gyda Chynghorydd Polisi Addysg Uwch CCAULl, Ben Johnson, a chynrychiolwyr o’r gymuned gyhoeddi, PLOS, JISC Monographs, BioMedCentral a Wiley – Sinema Canolfan y Celfyddydau, bore Gwener 24 Hydref, 9.30 o'r gloch

• Sesiynau diweddaru hyfforddiant PURE, 12 o’r gloch, ddydd Mercher 22 a dydd Iau 23 Hydref, Ystafell Hyfforddi Hugh Owen. Gellir neilltuo lle drwy
wefan y Ganolfan Datblygu Staff ac Ymarfer Academaidd.

• “Who owns what and what can they do with it? Copyright and your research publications workshop” (dydd Mawrth, 21 Hydref, 1-2 o'r gloch) gyda Rheolwr Gwarchod Data a Hawlfraint Prifysgol Aberystwyth, Dr Jonathan Davies; anfonwch neu dewch â chytundebau trwydded/hawlfraint y gofynnwyd ichi eu llofnodi wrth gyhoeddi erthyglau.  Anfonwch
drwyddedau (neu giplun o drwyddedau) a’ch cwestiynau at openaccess@aber.ac.uk

 

 

Steve Smith



ARMS: cyfeiriadol yn unig o ddydd Llun 13eg Hydref 2014

Bydd gwasanaeth rhestr ddarllen ARMS yn newid i fod yn gyfeiriadol yn unig ar ddydd Llun 13eg Hydref - ychydig yn gynharach na hysbysebwyd ynghynt.
Gellir ychwanegu rhestrau darllen ar gyfer Semester Dau ac ymhellach i Rhestrau Darllen Aspire.

Os ydych am ddiwygio rhestr ddarllen Semester Un, gallwch gadw eich rhestr mewn fformat ffeil testun neu daenlen Excel.

• Ffeil testun: agorwch eich rhestr yn ARMS a cliciwch Print List ar y llaw chwith. Yn eich porwr, dewiswch Save As neu Save Page a dewiswch ffeil math .txt
• Taenlen Excel: agorwch eich rhestr yn ARMS a copïwch yr URL. Mewn taenlen Excel newydd, cliciwch Data ac yna From Web a gludiwch yr URL i mewn i’r maes Cyfeiriad. Rholiwch i lawr a cliciwch ar y saeth melyn wrth bob maes yr hoffech ei gadw, yna cliciwch Import

Bydd hyfforddiant ar gael i staff academaidd a gweinyddol yn llyfrgelloedd Hugh Owen a Thomas Parry yn ystod mis Hydref a mis Tachwedd, neu gellir trefnu hyfforddiant mewn lleoliad ac ar amser sy’n gyfleus i chi.

Mae croeso i chi gysylltu â’r llyfrgellwyr pwnc os oes gennych unrhyw gwestiynnau: acastaff@aber.ac.uk

Talis Aspire yn Aberystwyth: darparu rhestrau darllen ar-lein i ategu dysgu ac addysgu

Mae prifysgolion eraill wedi bod yn darganfod manteision y gwasanaeth rhestrau darllen ar-lein, Talis Aspire

• Yn y fideo hwn mae staff o Brifysgol Lerpwl yn son am eu profiadau o ddefnyddio Talis Aspire
• Yn y fideo hwn mae myfyrwyr o Brifysgol Nottingham Trent yn rhannu eu hargraffiadau cyntaf o Talis Aspire

Rhagor o newyddion ynghylch rhoi TALIS Aspire ar waith yn Aberystwyth

• Bydd y system yn cael ei chyflwyno’n ffurfiol yng Nghynhadledd Dysgu ac Addysgu Prifysgol Aberystwyth Prifysgol Aberystwyth 16-18 Medi; beth am ddod i un o weithdai’r gynhadledd a rhoi cynnig ar Talis Aspire?
• Bydd hyfforddiant ar gael i staff academaidd a gweinyddol yn llyfrgelloedd Hugh Owen a Thomas Parry yn ystod mis Hydref a mis Tachwedd, neu gellir trefnu hyfforddiant mewn lleoliad ac ar amser sy’n gyfleus i chi
• Bydd y rhestrau darllen cyntaf yn cael eu rhoi ar y system ym mis Hydref/ Tachwedd ar gyfer modiwlau 2il Semester 2014/2015 i ganiatau amser i brynu unrhyw eitemau sydd ddim ar gael yn y llyfrgelloedd neu’n eletronig.

Bydd unrhyw newidiadau i’r drefn yn cael eu hychwanegu at dudalen we’r rhestrau darllen. Mae croeso i chi gysylltu â’r llyfrgellwyr pwnc os oes gennych unrhyw gwestiynnau: acastaff@aber.ac.uk

LibTeachMeet Prifysgol Aberystwyth

Mae’r safle Information Literacy yn cynnwys adroddiad am y digwyddiad LibTeachMeet symbylol a gynhaliwyd ym Mhrifysgol Aberystwyth yn gynharach y mis hwn. Ffion Bell, ein hyfforddai graddedig, gwneud cais am y cyllid a drefnodd y digwyddiad yn ystod ei lleoliad yn y Gwasanaethau Academaidd. Darllenwch ragor am yr hyn a ddigwyddodd...

Yn dod yn fuan! System rhestrau darllen newydd PA sy’n cael ei chynnal gan Talis Aspire

Sustem rhestrau darllen ar-lein yw Talis Aspire sydd wedi'i dylunio i lunio rhestrau o adnoddau sydd wedi'u cyfeirnodi'n gywir, a’u cysylltu â rhestrau adnoddau sydd ar gael mewn modiwlau ar Blackboard a lleoliadau arlein eraill.
Mynnwch gipolwg ar y fideo fer hon.
Mae cynlluniau ar y gweill i roi'r sustem ar waith; dyma rai agweddau allweddol ar yr amserlen:

• Rhoi'r sustem ar waith yn ystod mis Gorffennaf
• Cyflunio a phrofi'r sustem yn ystod Awst a Medi
• Hyfforddi academyddion a staff gweinyddol yr adrannau ym mis Hydref
• Rhoddir y rhestrau darllen cyntaf ym misoedd Hydref a Thachwedd ar gyfer modiwlau ail Semester 2014/15 er mwyn inni gael digon o amser i brynu unrhyw eitemau nad ydynt ar gael yn y llyfrgelloedd nac yn electronig
• Bydd ARMS ar gael i'w olygu tan canol mis Tachwedd
• Rhoddir gwybod i ddefnyddwyr presennol ARMS na fydd modd iddynt drosglwyddo eu rhestrau i Aspire, ond fe fyddant yn cael blaenoriaeth ar gyfer hyfforddiant a chymorth i ddefnyddio Aspire

Bydd cyhoeddiadau rheolaidd i olrhain datblygiad y prosiect, a bydd newidiadau i weithdrefnau yn cael eu hychwanegu at we ddalen y Rhestr Ddarllen bresennol.
Edrychwn ymlaen at ddangos y sustem newydd i chi cyn gynted ag y bo modd. Croeso ichi gysylltu â’r llyfrgellwyr pwnc os oes gennych unrhyw ymholiadau: acastaff@aber.ac.uk

‘JISC Historic Books’ yn cael ei uwchraddio

Mae’r llwyfan a elwid gynt yn ‘JISC Historic Books’ wedi cael ei uwchraddio. Mae’r fersiwn BETA o’r llwyfan newydd, ‘JISC Historical Texts’, ar gael nawr i’w archwilio: historicaltexts.jisc.ac.uk

Bydd y llwyfan blaenorol yn cael ei ddisodli ar 23 Mehefin 2014, felly gofalwch eich bod yn diweddaru’ch dolenni a’ch nodau tudalen!

Mae ‘JISC Historical Texts’ yn cynnwys yr un tri chasgliad ag o’r blaen, sy’n cyfuno dros 350,000 o destunau o ddiwedd y 15fed hyd at y 19eg ganrif: Early English Books Online (EEBO), Eighteenth Century Collections Online (ECCO), a llyfrau o’r 19eg ganrif o gasgliad y Llyfrgell Brydeinig.

Israddedigion - Mae Rhagor o Lyfrau ar gael!

Ydych chi’n israddedig? Ydych chi wrthi’n meddwl am destun eich traethawd hir am y flwyddyn nesaf, ac yn cynllunio’r gwaith darllen sydd angen ei wneud? Newyddion da! Gyda’n hymgyrch Mwy o Lyfrau rydyn ni’n ei gwneud yn hawdd i chi gael gafael ar lyfrau.

Os oes ‘na lyfr a fyddai’n ddefnyddiol ichi, ond dim copi ohono mewn stoc (cofiwch edrych ar Primo gyntaf) fe wnawn ei archebu ar eich cyfer. Mewngofnodwch i Primo, clicio ar y ddolen "Gwnewch gais i brynu copïau newydd". Mae rhagor o fanylion fan hyn.

Gall gymryd rhwng deg diwrnod a chwe wythnos i lyfr gyrraedd, felly cofiwch gynllunio mewn da bryd.

Profiad gwaith yn Llyfrgell Hugh Owen

Mae Laura Nichols, myfyrwraig ar ei thrydedd blwyddyn ym Mhrifysgol Aberystwyth newydd orffen lleoliad profiad gwaith byr gyda staff Gwasanaethau Gwybodaeth yn Llyfrgell Hugh Owen trwy gyfrwng GO Wales.

Dyma beth oedd ganddi i'w ddweud : "Mae’r 3 diwrnod yma wedi bod yn ddefnyddiol iawn i mi ac wedi cryfhau fy nealltwriaeth o’r hyn sy'n digwydd y tu ôl i'r llenni yn y Gwasanaethau Gwybodaeth. Roedd fy niwrnod cyntaf yn canolbwyntio ar Wasanaethau Cwsmeriaid. Cefais fy nghyflwyno i ‘fapio’ gwasanaethau cwsmeriaid sy'n pwysleisio ar rôl y cwsmer mewn prosesau dydd-i-ddydd. Roedd gweithio gyda'r Tîm Benthyca yn brofiad mwy ymarferol - roeddwn yn gallu gweld prosesau megis digideiddio, cyflenwi dogfennau a chyfarfod â chwsmeriaid wrth y ddesg ymholiadau. Roedd gweithio gyda llyfrgellwyr pwnc ar y trydydd diwrnod yn hynod ddiddorol gan fy mod yn medru gweld sut mae staff yn cysylltu â'r gwahanol adrannau. Roedd y casgliadau arbennig hefyd yn ddiddorol a chefais gyfle i eistedd i mewn ar gyfarfod ynglŷn â chynllunio arddangosfa arfaethedig ynglŷn â myfyrwyr o Gymru a aeth i ymladd yn y Rhyfel Byd Cyntaf, a oedd yn arbennig o ddiddorol i mi fel myfyriwr Hanes.

Wedi treulio peth amser yma rwyf wedi gweld sut mae pob aelod o’r staff yn gyfrifol am lu o dasgau gwahanol felly nid yw’r gwaith byth yn ddiflas. Mae'r profiad yn wir wedi cryfhau fy nealltwriaeth o’r Gwasanaethau Gwybodaeth ac ennyn diddordeb mewn gyrfa ym maes llyfrgellyddiaeth neu debyg . Roedd yn wych i brofi’r pethau yma ac mae'r staff i gyd wedi bod yn gefnogol ac yn gyfeillgar iawn ".

Sarah Gwenlan, Laura Nichols a Joy Cadwallader yn Hugh Owen Library, Campws Penglais

Treialu E-adnodd tan 26 Ebrill 2014 – Irish Newspapers Online

Mynediad ar archive.irishnewsarchive.com neu drwy dudalen Treialon Adnoddau Electronig

“Irish Newspapers Archives yw’r Archif Ddigidol fwyaf o Bapurau Newydd Iwerddon yn y byd, gyda dros 40 teitl o bob rhan o’r wlad, yn rhoi mynediad i filiynau o erthyglau papurau newydd sy’n rhychwantu dros 300 mlynedd o hanes Iwerddon.”

Ceir ynddo gyhoeddiadau digidol o newyddion o 1738 ymlaen, ar hyn o bryd mae’n cynnwys: Freeman's Journal, Irish Independent, Sunday Independent, Irish Farmers Journal a phapurau rhanbarthol eraill. Mae digido mwy o gynnwys y rhain a theitlau newydd eisoes ar y gweill.

•        Gallwch bori yn ôl teitl, allweddair neu gyfnod amser.
•        Chwilio erthyglau, lluniau ac hysbysebion.

Dyma enghraifft o’r hyn y gallwch ei ddarganfod – adolygiad llyfr o’r Irish Independent ar ddydd Mawrth 9fed Mai 1939. Mae’n amlwg nad yw’r adolygydd yn gallu gwneud na pen na chynffon o James Joyce...

Dau Farnwr yn ymweld â Llyfrgell Thomas Parry yn yr un wythnos

Post gan Lillian Stevenson, Rheolwr Gwasanaethau Academaidd a Llyfrgellydd y Gyfraith.

 Roedd hi'n bleser gwirioneddol gennym groesawu'r Gwir Anrhydeddus yr Arglwydd Thomas o Gwmgïedd,  Arglwydd Brif Ustus Cymru a Lloegr a'i Anrhydedd y Barnwr D. Elgan Edwards DL, Cofiadur Caer, i Lyfrgell Thomas Parry, cartref newydd llyfrgell y Gyfraith a Throseddeg. Cafwyd cyfle i drafod rôl gwybodaeth gyfreithiol a llyfrgellwyr y gyfraith o fewn proffesiwn y gyfraith ac addysg gyfreithiol yn y Deyrnas Unedig ac yn rhyngwladol. Cafodd y myfyrwyr a oedd yn astudio yn y llyfrgell eu croesholi, ond llwyddasant i ddod i ben â'r her!

Mae Literature Online yn newid

Mae ProQuest Literature Online yn cynnig i fyfyrwyr a staff Prifysgol Aberystwyth fynediad i nifer enfawr o destunau llenyddol yn ogystal â chasgliadau o gyfeiriadau a deunydd beirniadol. Mae’n ffynhonnell angenrheidiol ar gyfer astudio a dysgu llenyddiaeth, barddoniaeth a dramâu Saesneg.

Efallai bydd pethau yn edrych ychydig yn wahanol y tro nesaf byddwch yn ymweld â’r safle gan fod ProQuest wedi datblygu rhyngwyneb cwbl newydd a bydd yr hen fersiwn yn cael ei chau ym mis Mai 2014. Rhowch gynnig ar y safle newydd nawr, Literature Online

'The new Literature Online features all the existing content - the more than 350,000 works of poetry, prose and drama, the ever-growing full-text journal collection, the vast library of reference resources such as biographies, encyclopedias and companions, and the exclusive audio and video offerings - as well as the bespoke and specialist search features and functionalities. Now, however, that advanced functionality and in-demand content has been paired with a modern search interface which is more intuitive and straightforward to use and navigate. What's more, Literature Online is now fully mobile-compatible, meaning you can use it on tablets or smartphones, wherever and whenever you need it.' 

Diwrnod ym mywyd llyfrgellydd #2

Anita Saycell, llyfrgellydd Astudiaethau Gwybodaeth a Rheloaeth a Busnes.

8.45yb: Rwy’n cyrraedd y gwaith yn wlyb domen ar ôl y daith i mewn. Ar ôl newid yn gyflym rwyf wrth fy nesg yn darllen fy e-byst. Fel y bydd unrhyw un sy’n gweithio ar sail rhan-amser yn gwybod, nid yw’r e-byst yn peidio er nad ydych chi yn y gwaith! Mae un o’r negeseuon yn cynnwys cais i ddod i ddarlith am 10 munud i egluro i’r myfyrwyr sut i ddod o hyd i adnoddau ar gyfer aseiniadau. Dyma’r sesiynau gorau yn fy marn i, gan eu bod yn darparu cymorth perthnasol lle mae’r angen yn codi.

Diwrnod ym mywyd llyfrgellydd #1

Cwestiwn: beth mae llyfrgellwyr yn ei wneud?
Cliw: Nid yw’n ymwneud â stampio llyfrau fel rheol.
I gael yr ateb, darllenwch y gyfres newydd hon o erthyglau blog! Rydym eisoes wedi cael cyfres 'cwrdd â’ch llyfrgellydd', ac fe fyddwn yn parhau i ysgrifennu’r rheiny. Enw’r gyfres hon yw 'diwrnod ym mywyd llyfrgellydd' a bydd yn cynnig cipolwg o’r gwaith y mae rhai o’r llyfrgellwyr yn ei wneud ar ddiwrnod nodweddiadol. Byddwn yn dewis ambell ddigwyddiad ar gyfer pob dydd.

Fe wna i ddechrau’r gyfres: Karl Drinkwater ydw i, a fi yw’r llyfrgellydd seicoleg.

Dyma lle ryw’n gweithio (ar fy nhraed).
Rwy’n ei alw’n ‘The Temple of Doom’.

Ydy Mynediad Agored yn Niweidio Gwerthiant Llyfrau?

Image: The Guardian

Un pryder cyffredin ynglyn â chyhoeddi llyfrau Mynediad Agored yw ei fod yn niweidio gwerthiant llyfrau, gyda darpar brynwyr yn dewis darllen deunydd am ddim ar-lein, yn hytrach na phrynu copi
o’r llyfr.
Mewn ymateb i’r pryder hwn, ym mis Hydref 2013 cyhoeddodd Sefydliad OAPEN astudiaeth ar effaith Mynediad Agored ar werthiant ysgrifau academaidd yn yr Iseldiroedd. Cefnogwyd y
prosiect gan Sefydliad Ymchwil Gwyddonol yr Iseldiroedd, ac fe’i cyflawnwyd ar y cyd â naw cyhoeddwyr academaidd.

Ni ddaeth adroddiad OAPEN-NL o hyd i unrhyw dystiolaeth bod Mynediad Agored yn effeithio ar
werthiant ysgrifau academaidd. Yn wir, roedd gwerthiant y llyfrau Mynediad Agored yn debyg
iawn i werthiant y llyfrau heb Fynediad Agored yng ngr?p rheoli’r arbrawf. Fodd bynnag, roedd
effaith glir o safblynt hygyrchedd ar-lein. Drwy ddarparu llyfrau ar-lein, dangosodd yr astudiaeth
bod cynydd 142% yn y llyfrau sy’n cael eu darganfod ar-lein drwy Google Books, ar gyfartaledd, a
bod defnydd o’r testun-llawn (o ran sawl gwaith y caiff tudalennau eu gweld ar Google Books) yn
cynyddu 209%. Ar gyfartaledd, denodd pob e-lyfr yn yr astudiaeth 144 o werthiannau o’i gymharu
â 2800 o lawrlwythiadau.

Mae’r adroddiad hefyd yn gwneud nifer o argymhellion ar gyfer gwahanol grwpiau, gan gynnwys
awduron, cyllidwyr, cyhoeddwyr a llyfrgelloedd, yngl?n â sut i wella Mynediad Agored ar gyfer
ysgrifau.

Mae adroddiad OAPEN-NL ar gael yn ei gyfanrwydd ar-lein.

Neil Waghorn
Steve Smith

Adroddiad Finch: Blwyddyn yn Ddiweddarach

Cyhoeddwyd Adroddiad Finch ar gynyddu mynediad at gyhoeddiadau ymchwil, yn 2012. Roedd yr
adroddiad yn cynnwys rhestr o argymhellion ac yn nodi camau ar gyfer eu cyflawni. Ym mis Hydref
2013, cyhoeddodd y Gweithgor ei gasgliadau ar y sefyllfa o safbwynt cynnydd. 

Mae’r arolwg yn dal at yr argymhellion a wnaed yn yr Adroddiad Finch gwreiddiol, sy’n nodi mai
Mynediad Agored Aur, wedi’i ariannu’n bennaf gan daliadau prosesu neu gyhoeddi erthyglau (APC)
fydd y ffurf orau posil i ddarparu Mynediad Agored yn y pen draw, er nad oeddent yn ‘argymell
newid cyflym'.

Yng ngoleuni Adroddiad Finch, cyhoeddodd Cynghorau Ymchwil y DU bolisïau newydd ac mae
prifysgolion yn gweithredu’n unol â hwy. Nodwyd, fodd bynnag, ei bod yn ymddangos bod
gweithredoedd prifysgolion yn bodloni’r gofynion yn unig yn hytrach na mynd ymhellach. Mae
prifysgolion wedi bod yn awyddus i barhau i fuddsoddi mewn Mynediad Agored Gwyrdd yn ogystal â Mynediad Agored Aur, sef y llwybr a argymhellir.

Cyflwyniad i’r Dynodwr Ymchwilydd ORCID

Crewyd ORCID (Open Researchers and Contributor ID) Inc., yn 2010 gyda’r nod o greu codau adnabod unigryw parhaol ar gyfer ymchwilwyr, y gellid eu defnyddio i greu system ryngwladol, rhygn-ddisgyblaethol, rhyngsefydliadol i adnabod ymchwilwyr ac i     briodoli eu gwaith.

Mae’r fenter ddielw hon yn gweithio drwy roi dynodwr ORCID yr unigolyn ym metadata eu cynnyrch, sy’n ffurfio cysylltiad clir a pharhaol gyda’r unigolyn hwnnw. Mae’n rhad ac am ddim i gofrestru ar gyfer ORCID, ac erbyn diwedd 2013 roedd gan dros 460,000 o unigolion eu dynodwyr ORCID eu hunain.

Gall defnyddwyr briodoli cymaint, neu cyn lleied, o fanylion personol neu broffesiynol i’w cyfrif
ORCID, a gallant hefyd deilwra’u gosodiadau preifatrwydd i reoli pwy all weld y wybodaeth dan sylw.

Mae Prifysgolion a sefydliadau ledled y byd, o Boston i Hong Kong a Sweden, yn dechrau integreiddio ORCID i’w systemau, ac maent yn arbenig o ddefnyddiol mewn ardaloedd lle ceir crynhoad uchel o gyfenwau tebyg, megis yng Nghymru. 

I gael gwybod rhagor am ORCID, neu i gofrestru i gael dynodwr unigol, ewch i wefan ORCID.

Mae’n bwysig nodi nad ORCID yw’r unig fenter sy’n ceisio dyrannu codau adnabod unigryw i
unigolion. Mae ResearcherID yn gynllun tebyg sydd ond yn gweitho ar Web of Science.

Ceir rhagor o wybodaeth am ResearcherID ar eu gwefan.

Cyflwyniad i Drwyddedau Eiddo Creadigol Cyffredin (Creative Commons)

Mae Trwyddedau Eiddo Creadigol Cyffredin (Creative Commons) yn cynnig ffordd o roi
hawlfraint ar ddeunydd mewn modd llai cyfyngol na’r hawlfraint 'Cedwir Pob Hawl'
traddodiadol. Mae’r trwyddedau hyn yn ‘cynnig ffordd syml, safonedig o roi caniatâd i’r
cyhoedd rannu a defnyddio eich gwaith creadigol — o dan amodau o’ch dewis’.

Mae Trwyddedau Eiddo Creadigol Cyffredin yn cael eu defnyddio’n helaeth o amgylch y byd.
Gellir dadlau mai’r enghreifftiau mwyaf adnabyddus yw safle rhannu ffotograffau, Flickr, a’r
gwyddoniadur ar-lein, Wikipedia. Mae cwmnïau a sefydliadau eraill hefyd wedi dewis
darparu rhywfaint o’u cynnwys ar sail llai cyfyngedig na’r hawlfreintiau traddodiadol. Un
enghraifft yw GlaxoSmithKline, a ildiodd pob hawlfraint ar ei setiau data malaria, sy’n
cynnwys dros 13,500 o gyfansoddion sy’n weithredol yn erbyn malaria. 

Mae gwefan Eiddo Creadigol Cyhoeddus (Creative Commons) yn disgrifio’r gwahanol fathau
a chyfuniadau o drwyddedau isod: 




Attribution
CC BY

Mae’r drwydded hon yn gadael i eraill ddosbarthu, ailgymysgu, gwneud mân addasiadau, ac
adeiladu ar eich gwaith, hyd yn oed at ddibenion masnachol, cyn belled â’u bod yn eich
cydnabod am y deunydd gwreiddiol. Dyma fwyaf hyblyg o’r trwyddedau a gynigir.
Argymhellir y drwydded hon i sicrhau’r lledaeniad ehangaf a’r defnydd helaethaf o
ddeunyddiau trwyddedig.

Attribution-ShareAlike
CC BY-SA

Mae’r drwydded hon yn caniatáu i eraill ailgymysgu, gwneud mân newidiadau, ac adeiladu
ar eich gwaith, hyd yn oed at ddibenion masnachol, cyn belled â’u bod yn eich cydnabod ac
yn trwyddedu eu creadigaethau newydd o dan yr yn telerau’n union. Caiff y drwydded hon
ei chymharu’n aml â thrwyddedau meddalwedd ffynhonnell agored rhad ac am ddim
“copyleft”. Bydd pob gwaith newydd a seilir ar eich gwaith chi yn cario’r un drwydded, felly
bydd unrhyw ddeunydd sy’n deillio ohono hefyd yn caniatáu defnydd masnachol. Dyma’r
drwydded a ddefnyddir gan Wikipedia, ac fe’i hargymhellir ar gyfer deunyddiau a fyddai’n
elwa o ymgorffori deunydd o Wikipedia a phrosiectau sy’n defnyddio trwyddedau cyffelyb.

Canllawiau ar Fynediad Agored i Gyhoeddiadau Gwyddonol a Data Ymchwil yn Rhaglen Horizon 2020 yr Undeb Ewropeaidd

Canllawiau ar Fynediad Agored i Gyhoeddiadau Gwyddonol a Data Ymchwil yn Rhaglen Horizon 2020 yr Undeb Ewropeaidd

(Image: European Commission)

Ar 11 Rhagfyr 2013, Gwnaeth y Comisiwn Ewropeaidd gyhoeddi eu dogfen ganllaw ddiweddaraf ar Fynediad Agored i gyhoeddiadau gwyddonol a data ymchwil. Lluniwyd y Canllawiau hyn i 'roi cyd-destun ac eglurhad am y rheolau ar fynediad agored sy’n berthnasol i fuddiolwyr mewn prosiectau a gyllidir neu a gyllidir ar y cyd o dan Horizon 2020.' Diben Horizon 2020, rhaglen Ymchwil ac Arloesi fwyaf erioed yr UE gyda bron i €80 biliwn o gyllid ar gael (2014 i 2020), yw agor mynediad i ymchwil cyhoeddedig.

Yn ôl y canllaw, 'ni ddylid talu eto am unrhyw wybodaeth y talwyd amdani eisoes gan y pwrs cyhoeddus bob tro y caiff y wybodaeth ei chyrchu neu’i defnyddio, ac y dylai fod o fudd llawn i ddinasyddion a chwmnïau Ewropeaidd. Golyga hyn sicrhau bod gwybodaeth wyddonol a gyllidwyd gan arian cyhoeddus ar gael ar-lein, heb unrhyw gostau ychwanegol, i ddinasyddion, diwydiannau arloesol ac ymchwilwyr Ewropeaidd, wrth sicrhau cadwraeth tymor hir.'

Mae’r ddogfen yn disgrifio ac yn rhoi manylion am y fersiynau Gwyrdd ac Aur o ran Mynediad Agored, ond nid yw’n nodi y dylai’r data fod ar ffurf benodol o Fynediad Agored, dim ond ei fod yn agored.

Mae’r canllaw’n gosod y sail wleidyddol a chyfreithiol ar gyfer y rheolau am Fynediad Agored yn Horizon 2020, gan roi manylion am bolisïau UE amrywiol sy’n cyfateb i Horizon 2020, gan gynnwys Agenda Digidol Ewrop a pholisi’r Undeb Arloesi.

Taro’r Botwm ar gyfer Mynediad Agored

(Image: Open Access Button)

Taro’r Botwm ar gyfer Mynediad Agored Mae dod ar draws waliau talu ar gyfer cynnwys yn medru cwtogi a llesteirio ymchwil. I gofnodi’r rhwystredigaeth hon a cheisio tynnu sylw at yr angen am Fynediad Agored mae dau fyfyriwr meddygol, David Carroll a Joseph McArthur , wedi creu botwm Mynediad Agored.

Unwaith bo’r ategyn wedi ei osod, mae’n galluogi defnyddwyr i glicio er mwyn cofnodi eu bod wedi taro wal dalu ac ni ellir cael mynediad at y deunydd a ddymunir. Cofnodir eich lleoliad yn fras ar fap, a fydd yn helpu i adeiladu achos byd-eang am Fynediad Agored . Unwaith y byddwch wedi cwblhau disgrifiad byr, bydd yr ategyn yn cynnig llwybrau amgen i'r deunydd a ddymunir, gan gynnwys chwiliad Google Scholar awtomatig ac opsiynau eraill sydd ar gael drwy ffynonellau Mynediad Agored . Yn y dyfodol, mae’r datblygwyr yn bwriadu ychwanegu'r gallu i e-bostio awdur y gwaith yn uniongyrchol am gopi.

Lansiwyd fersiwn beta o’r botwm yn ffurfiol ym Merlin ym mis Tachwedd 2013, ac ar adeg ysgrifennu hwn roedd 4269 o drawiadau ar waliau talu wedi eu cofnodi.

Gallwch cael mwy o wybodaeth ynghyd â llwytho i lawr y botwm ar gyfer eich porwr ar wefan Open Access Button, neu eu dilyn ar Twitter.

Neil Waghorn
Steve Smith

Gwella’ch cyfeirnodau ym modiwlau’r Gyfraith drwy ddefnyddio OSCOLA

Post gan Lillian Stevenson, Rheolwr Gwasanaethau Academaidd a Llyfrgellydd y Gyfraith

(Safon Prifysgol Rhydychen ar gyfer Cyfeirio at Awdurdodau Cyfreithiol / Oxford University Standard for Citation Of Legal Authorities) http://www.law.ox.ac.uk/publications/oscola.php
•    4ydd argraffiad 2012 - http://www.law.ox.ac.uk/published/OSCOLA_4th_edn_Hart_2012.pdf
•    Canllawiau Cyflym i Gyfeirnodi  http://www.law.ox.ac.uk/published/OSCOLA_4th_edn_Hart_2012QuickReferenceGuide.pdf
•    Cyfeirio at y gyfraith ryngwladol, 2006 http://www.law.ox.ac.uk/published/OSCOLA_2006_citing_international_law.pdf

OSCOLA yw’r canllaw awdurdodol ar gyfeirio at ddeunydd cyfreithiol, ac mae’n rhoi enghreifftiau i chi. Mae’n cwmpasu llyfrau, erthyglau mewn cyfnodolion, achosion, statudau, traethodau, cyfnodolion ar-lein, cyhoeddiadau gan lywodraethau, gwefannau a blogiau ……………………
Os oes angen cymorth ar hyn neu faterion eraill ynghylch llyfrgell y gyfraith a throseddeg, cysylltwch â Lillian Stevenson, Llyfrgellydd y Gyfraith lis@aber.ac.uk. Rwyf yn Llyfrgell Thomas Parry yn aml, felly gofynnwch amdanaf yno hefyd.

Treialu E-adnodd tan 5 Chwefror 2014 – Archif Ar-lein Chatham House 

Eitem gan Lillian Stevenson, Rheolwr y Gwasanaethau Academaidd a Llyfrgellydd y Gyfraith.

Gellir cael mynediad drwy http://infotrac.galegroup.com/itweb/uniaber?db=CHOA neu drwy’r dudalen Treialon Adnoddau Electronig

Mae Archif Ar-lein Chatham House yn cynnwys cyhoeddiadau ac archifau’r Sefydliad Brenhinol dros Faterion Rhyngwladol (Chatham House), y sefydliad annibynnol dros faterion rhyngwladol a sefydlwyd yn 1920 yn dilyn Cynhadledd Heddwch Paris. Mae’r archif ar-lein hon yn cynnwys dadansoddiadau ac ymchwil y Sefydliad, ynghyd â’r trafodaethau a’r areithiau y mae wedi’u cynnal - oll wedi’u mynegeio yn ôl pwnc, ac yn gwbl chwiliadwy.

• Archwilio yn ôl pwnc, gan gynnwys – Ynni a’r Amgylchedd; Gwleidyddiaeth Ryngwladol; Cyfraith Ryngwladol; Economeg Ryngwladol; Diogelwch Rhyngwladol, Rhyfel a Gwrthdaro; y Cenhedloedd Unedig

• Archwilio yn ôl Ardal

Prifysgol Aberystwyth yn Archif Ar-lein Chatham House 
Mae Prifysgol Aberystwyth yn ymddangos mewn 71 cofnod, y cynharaf ohonynt yn The British Year Book of International Law 1922-23. Yn 1929 mae’r Directory of Societies and Organizations in Great Britain Concerned with the Study of International Affairs yn cynnwys crynodeb am adran Gwleidyddiaeth Ryngwladol Aberystwyth a’i Llyfrgell: